Odbiorcy:
Administracja centralna, regulator
Uczestnicy rynku energii elektrycznej
Wykonawcy i podwykonawcy
Otoczenie inwestycje
Organizacje branżowe
Instytucje naukowe i badawcze
Pracownicy i potencjalni pracownicy
Media
Krajowe standardy środowiskowe wyróżniają Polskę na tle innych krajów UE.
PSE dokładają wszelkich starań, aby godzić niezawodną i efektywną pracę systemu elektroenergetycznego oraz jego rozwój z poszanowaniem środowiska naturalnego.Każda inwestycja elektroenergetyczna spełnia surowe wymogi w zakresie oddziaływania linii i stacji najwyższych napięć na środowisko.
Polskie normy bezpieczeństwa w zakresie oddziaływania pól elektromagnetycznych dla miejsc przeznaczonych pod zabudowę są jednymi z najbardziej restrykcyjnych na świecie.
Wysokie standardy i normy środowiskowe
w Polsce w porównaniu z innymi krajami
GRI 103-1 PSE na tle standardów środowiskowych innych europejskich operatorów
Standardy budowy napowietrznych elektroenergetycznych linii przesyłowych stosowane przez PSE są jednolite w Europie, uregulowane przedmiotową normą PN-EN 50341-1 Elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu przemiennego powyżej 45 kV. Część 1: Wymagania ogólne. Specyfikacje wspólne.
Norma daje wskazówki do projektowania linii z zakresu m.in. pola i indukcji magnetycznej i elektrycznej (p.5.6), dopuszczalnych napięć dotykowych spodziewanych i rażeniowych (p.6.2.4), wyładowań piorunowych (p.6.4), poziomu zakłóceń radioelektrycznych (p.10.3), hałasu (p.5.5.2) i inne.
Szczegółowe wartości różnego rodzaju oddziaływań w normie są podane z powiązaną normą PN-EN 50341-2-22 Elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu przemiennego powyżej 1 kV. Część 2: Zbiór normatywnych warunków krajowych (NNA).
Polskie regulacje prawne dotyczące procesu kształtowania norm i przepisów są podyktowane aktualnymi pracami badawczymi własnymi i międzynarodowymi – są dostosowywane do postępu i specjalistycznej wiedzy.
Od lat 80. ubiegłego wieku w Polsce stosowane jest podejście ostrożnościowe dotyczące m.in. wpływu pól elektromagnetycznych (PEM). Pierwsze przepisy miały taki charakter i w dalszym ciągu jest ten tryb stosowany10. Normy i przepisy nie są kształtowane pod kątem ochrony przed szkodliwością, bo takich dowodów nie ma, o czym świadczą liczne prace badawcze oceniane okresowo przez wybitnych specjalistów i sygnowane przez największe światowe organizacje:
- WHO (Światowa Organizacja Zdrowia)11;
- ICNIRP (Międzynarodowy Komitet Ochrony przed Promieniowaniem Niejonizującym);
- SCENIHR (Scientific Committee on Emerging and Newly Identified Health Risks)12;
- IRPA (International Non-Ioizing Radiation Comittee).
Przepisy obowiązujące u operatorów europejskich także są wyrazem podejścia ostrożnościowego, w którym wraz z pozyskiwaną wiedzą ustala się poziomy oddziaływań uzasadnione technicznie i racjonalne ekonomicznie. Mimo występowania różnych tendencji w kształtowaniu przepisów, najczęściej proponowane jest ich ujednolicenie w Europie i na świecie. Wartości PEM w pobliżu linii przesyłowych prądu przemiennego 50 Hz proponuje się ujednolicić do poziomu 5 kV/m składowej elektrycznej i 80 A/m (100 µT) składowej magnetycznej (regulacje obowiązujące m.in. we Francji, Niemczech, Hiszpanii, Austrii, Chorwacji oraz na Litwie).
Obowiązujące wartości PEM w Polsce wynoszą:
- adowej elektrycznej 1kV/m dla terenów, które ustawodawca uznał za szczególnie chronione – terenów przeznaczonych pod zabudowę,
- składowej elektrycznej 10kV/m dla miejsc dostępnych dla ludności,
- składowej magnetycznej 60 A/m dla miejsc dostępnych dla ludności.
10Rozporządzenie Ministra Środowiska z 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów , Dz.U. z 2003 r. Nr 192, poz. 1883.
Komentarz:
Akt ten został wydany zgodnie z upoważnieniem zawartym w art. 122 ustawy Prawo ochrony środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym ds. zdrowia. Celem nałożenia przez ustawodawcę na organ upoważniony do wydania rozporządzenia, tj. ministra właściwego do spraw środowiska, obowiązku uzyskania porozumienia z ministrem właściwym do spraw zdrowia było zapewnienie takiego stanu środowiska, który nie będzie powodował negatywnych skutków ani dla środowiska, ani dla zdrowia ludności.
11WHO, Extremely low frequency fields, “Environmental Health Criteria” nr 238 oraz Electromagnetic fields and public health, 16.12.2014
12SCENIHR, Opinion on Potential health effects of exposure to electromagnetic fields (EMF), 2015.
Komentarz:
Opracowanie z 2015 roku (288 stron opinii o blisko 900 opracowaniach tematycznych z lat 2005-2014) potwierdza, że dotychczasowy zakres badań nie wyjaśnia mechanizmów negatywnego, szkodliwego wpływu pól elektromagnetycznych na organizmy żywe.
Warto wiedzieć
Normy środowiskowe i standardy przyjęte w Polsce są uznawane za wysokie. Stosowanie ich w praktyce projektowej i wykonawczej budzi uznanie m.in. Komisji Europejskiej wyrażone w Rezolucji 2008/2211.
Dopuszczalne wartości PEM w różnych krajach europejskich
Państwo europejskie | Regulacje prawne | UWAGI | |
---|---|---|---|
Pole elektryczne | Pole magnetyczne | ||
Dania, Szwecja, Norwegia, Estonia, Wielka Brytania, Holandia | Brak regulacji prawnych, lecz stosowane są rekomendacje. W każdym państwie istnieją komitety narodowe tworzące własne rekomendacje (Wlk. Brytania, Holandia, Szwecja) | ||
Belgia | 5 kV/m (strefy mieszkalne) |
Brak przepisów dla pola magnetycznego | |
Francja, Niemcy, Chorwacja, Hiszpania, Austria, Irlandia, Litwa | 5 kV/m | 100µT | |
Grecja | 4 kV/m | 80µT | Wartości ICNIRP z wsp. 0,8 |
Szwajcaria | 5 kV/m | 100µT 1µT dla stref wrażliwych (szkoły, szpitale, domy starości…) |
Wartości dla stref wrażliwych stosowane są jedynie dla nowych urządzeń |
Słowenia | 5 kV/m 500 V/m |
100µT 10µT dla stref wrażliwych |
Wartości dla stref wrażliwych stosowane są jedynie dla nowych urządzeń |
Włochy | 5 kV/m | 100µT 10µT (średnio przez 4 h na dzień) 3µT (średnio przez 4 h na dzień) |
„Wartość ostrożna” stosowana dla miejsc zabudowy i dla istniejących urządzeń „Wartość jakościowa” |
Źródło: RTE France, Électricité de France, „Les champs électromagnétiques de très basse fréquence”, str. 63
Tab. 1. Dopuszczalne wartości PEM w różnych krajach europejskich
GRI 307-1 W 2017 roku, podobnie jak w latach poprzednich, na PSE nie zostały nałożone pieniężne kary z tytułu nieprzestrzegania prawa oraz regulacji dotyczących ochrony środowiska.
System zarządzania środowiskowego oraz system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy
GRI 103-1 Do I półrocza 2017 r. w PSE funkcjonowały niezależnie od siebie dwa systemy: zarządzania środowiskowego oraz zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. W lipcu 2017 roku uruchomiono prace na rzecz integracji tych systemów. W tym celu powołany został jeden pełnomocnik nadzorujący działanie obu systemów oraz uchwalono zintegrowaną politykę. Na kolejnych etapach prac wdrożono procedurę regulującą oba systemy, powołano audytorów wewnętrznych oraz przeprowadzono szkolenia i warsztaty dla szerokiego grona pracowników. W ramach wdrażanych zmian przeprowadzono dostosowanie systemu zarządzania środowiskowego do wymagań normy międzynarodowej ISO 14001:2015-09 „Systemy zarządzania środowiskowego. Wymagania i wytyczne stosowania”. W obszarze dotyczącym bezpieczeństwa i higieny pracy system pozostał zgodny z polską normą PN-N 18001:2004 „Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy”.
Skuteczne wdrożenie zintegrowanego systemu poświadczone zostało stosownym certyfikatem, który został wydany PSE na okres od 24 lipca 2018 roku do 11 marca 2021 roku.
Utrzymując zintegrowany system zarządzania spółka dobrowolnie deklaruje, że będzie godzić niezawodną i efektywną pracę systemu elektroenergetycznego oraz jego rozwój z poszanowaniem środowiska naturalnego oraz interesu społecznego. Szczególną troską PSE jest zapewnienie bezpieczeństwa pracowników, gości zewnętrznych oraz personelu firm wykonawczych.
Na potrzeby realizacji powyższych celów PSE zobowiązały się do:
- zapobiegania wypadkom przy pracy, chorobom zawodowym, zdarzeniom potencjalnie wypadkowym oraz zanieczyszczeniom środowiska,
- ciągłego dążenia do poprawy stanu bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, m.in. poprzez identyfikację zagrożeń i zarządzanie ryzykiem,
- monitorowania środowiska pracy w aspekcie bezpieczeństwa pracy oraz środowiska naturalnego,
- spełnienia wymagań przepisów prawnych oraz innych dotyczących spółki,
- podnoszenia kwalifikacji pracowników oraz uwzględniania ich roli, a także do angażowania ich w działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska,
- rozwoju i modernizacji infrastruktury sieciowej w sposób zapewniający bezpieczeństwo wykonywania prac, poszanowanie krajobrazu, terenów chronionych oraz obszarów o szczególnych wartościach przyrodniczych.
W 2017 roku nie zmieniły się aspekty środowiskowe identyfikowane w celu ukierunkowywania inicjatyw spółki dotyczących ograniczania negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne i wzmacniania wpływu pozytywnego.
Znaczące aspekty:
- emisja pól elektromagnetycznych,
- emisja hałasu,
- wprowadzanie ścieków i wód opadowych do gruntu i wód,
- wytwarzanie odpadów,
- wyciek substancji niebezpiecznej.
Aspekt pozytywny:
- wspieranie projektów proekologicznych, ukierunkowanych na ochronę zasobów przyrodniczych.
W ramach wpierania projektów proekologicznych podejmowane były m.in. akcje edukacyjne adresowane do pracowników.
Cele realizowane w obszarze środowiskowym obejmowały m.in. wymianę transformatorów i realizację programu ćwiczeń usuwania skutków wycieku substancji niebezpiecznej na wybranych obiektach elektroenergetycznych. W obszarze BHP priorytetem jest zapobieganie wypadkom przy pracy oraz zwiększanie zaangażowania pracowników i współpracowników w działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa pracy.
Priorytety PSE dotyczące obszaru ochrony środowiska oraz kluczowe liczby
GRI 103-1 Prośrodowiskowa postawa w działalności operacyjnej
1Działania kompensacyjne zostały rozpoczęte 2017 r., stąd brak w tabeli wyspecyfikowania kosztów w latach 2016 i 2015.
Aspekty środowiskowe
GRI 102-11 W odniesieniu do zidentyfikowanych znaczących aspektów środowiskowych spółka określa wewnętrznie zasady postępowania i nadzoru mające zapewnić realizację wszystkich wymagań prawnych oraz zapewnić możliwie największe poszanowanie zasobów naturalnych.
Emisja pól elektromagnetycznych
Prowadzimy szereg działań sprzyjających realizacji wyznaczonych celów:
- dotrzymanie wymaganych prawem dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku poza obszarem pasa technologicznego linii,
- dobór lokalizacji dla nowych inwestycji pozwalający na ograniczenie budowy obiektów elektroenergetycznych na terenach zabudowy mieszkaniowej,
- utrzymanie sprawności instalacji oraz urządzeń,
- nowoczesne rozwiązania technologiczne urządzeń i instalacji.
Emisja hałasu
Realizujemy zadania wpływające na dotrzymanie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku wymaganych prawem. Służą temu działania w zakresie:
- doboru lokalizacji pozwalającego na ograniczenie budowy obiektów elektroenergetycznych na terenach zabudowy mieszkaniowej,
- kontroli jakości wykonywanych prac,
- utrzymywania sprawności instalacji i urządzeń.
Wprowadzenie ścieków do ziemi lub do wód
W wyniku naszej działalności powstają ścieki bytowe odprowadzane do kanalizacji ogólnospławnej, do ziemi lub do wód. Ścieki odprowadzane do ziemi lub do wód są uprzednio oczyszczane w oczyszczalniach biologicznych redukujących zanieczyszczenia w ściekach. Po oczyszczeniu spełniają wymagania przepisów prawa i pozwoleń wodnoprawnych. Urządzenia do oczyszczania ścieków są, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, poddawane okresowej konserwacji i przeglądom. Również jakość ścieków wprowadzanych do środowiska jest poddawana okresowej kontroli.
Wytwarzanie odpadów
Od wielu lat prowadzimy selektywną zbiórkę odpadów wytworzonych w wyniku prowadzonej działalności na terenie obiektów sieciowych oraz siedziby PSE i jednostek zamiejscowych. W celu ustandaryzowania zasad postępowania z odpadami została opracowana Instrukcja gospodarki odpadami w PSE S.A. mająca zastosowanie do odpadów wytwarzanych zarówno przez PSE, jak i podmioty zewnętrzne w ramach prowadzonej eksploatacji, usuwania skutków awarii oraz zadań inwestycyjnych i remontowych. Jeden z załączników ww. instrukcji poświęcony jest w całości zasadom prawidłowej segregacji odpadów komunalnych, których wytwarzanie związane jest z bytowaniem człowieka.
Budynki siedzib oraz wszystkie stacje elektroenergetyczne zostały wyposażone w pojemniki umożliwiające selektywną zbiórkę zarówno odpadów komunalnych, jak i odpadów niebezpiecznych. Większość odpadów zbierana jest w miejscu ich wytworzenia. Pomieszczenia, miejsca oraz pojemniki, w których zbierane są poszczególne rodzaje odpadów, zostały oznakowane.
Prowadzenie prawidłowej segregacji jest też przedmiotem kontroli przeprowadzanych na terenie obiektów. Przedstawienie zasad i obowiązków dotyczących segregacji odpadów stanowi jeden ze stałych punktów szkoleń dla nowych pracowników firmy.
Wyciek substancji niebezpiecznej
Prowadzimy działania w celu:
- ograniczenia prawdopodobieństwa wystąpienia sytuacji awaryjnej poprzez działania prewencyjne oraz właściwą eksploatację obiektów,
- utrzymania gotowości do ograniczenia skutków środowiskowych awarii, spowodowanych przez infrastrukturę stanowiącą własność spółki.
Gotowość i reagowanie w sytuacjach awarii środowiskowych
PSE na terenie obiektów stacyjnych eksploatują urządzenia, w których znajdują się substancje mogące po przedostaniu się do środowiska spowodować zanieczyszczenie.
Do takich substancji należą głównie:
- olej elektroizolacyjny (transformatory, wyłączniki olejowe, przekładniki, dławiki kompensacyjne, wyłączniki, kondensatory),
- olej napędowy (agregaty prądotwórcze),
- kwasy (elektrolity z baterii akumulatorów).
Z powodu możliwości wystąpienia awarii urządzeń i związanego z tym zagrożenia wyciekiem ww. substancji dokładamy wszelkich starań, żeby w jak największym stopniu ograniczyć ich negatywny wpływ na środowisko.
W tym celu zostały opracowane: Instrukcja postępowania w przypadku wystąpienia na stacji elektroenergetycznej PSE S.A. awarii zagrażającej skażeniem środowiska olejem elektroizolacyjnym oraz Instrukcja postępowania na wypadek wycieku substancji niebezpiecznej, obowiązująca również na terenie siedzib ZKO.
Każdy obiekt jest wyposażony w ,,apteczki ekologiczne” – podręczne zestawy środków sorpcyjnych do zbierania niewielkich wycieków umożliwiające zabezpieczenie wycieku przed jego rozprzestrzenianiem.
Dążymy do minimalizacji zużycia wody
Nie prowadzimy działalności produkcyjnej, dlatego zużycie wody w siedzibie naszej spółki i na stacjach jest niewielkie. Pomimo tego, w ramach Systemu Zarządzania Środowiskowego monitorujemy wykorzystanie wody. Do zaopatrzenia w wodę naszych obiektów stacyjnych wykorzystywane są własne ujęcia głębinowe oraz wodociągi gminne lub miejskie.
Studnie są źródłem zaopatrzenia 13 naszych stacji najwyższych napięć. Na obiektach stacyjnych woda jest zużywana do celów socjalnych pracowników obsługi stacji oraz do celów przeciwpożarowych. Większość stacji, w zależności od liczby eksploatowanych transformatorów wyposażona jest w co najmniej jeden zbiornik na wodę przeciwpożarową o pojemności 50 m3.
Na stacjach posiadających jednostki transformatorowe wyposażone w instalacje gaśnicze zużywana jest ze zbiorników niewielka ilość wody na próby instalacji zraszaczowej, które odbywają się raz w roku. Pomiar ilości zużywanej wody odbywa się na podstawie odczytów z wodomierza głównego.
Na terenie naszej siedziby w Konstancinie-Jeziornie korzystamy z własnego ujęcia wody – dysponujemy dwiema studniami głębinowymi. Woda dostarczana do siedzib jednostek zamiejscowych pochodzi z wodociągów miejskich.
Dane przedstawione w poniższej tabeli zostały opracowane na podstawie odczytów z wodomierzy na terenach obiektów wyposażonych w ujęcia własne, a także na podstawie faktur za dostawę wody dla obiektów korzystających z sieci wodociągowej.
Podejście PSE do ochrony bioróżnorodności
GRI 103-1 GRI 304-2 PSE podejmują starania, żeby na terenach prowadzonych inwestycji zachowana była bioróżnorodność. Inwestujemy w rozwój systemu przesyłowego w taki sposób, żeby jak najmniej ingerować w środowisko. Wdrażając w 2012 roku System Zarządzania Środowiskowego zgodny z normą ISO 14001, zobowiązaliśmy się do szczególnego nadzoru nad przestrzeganiem przepisów prawnych oraz stosowania dobrych praktyk w zakresie ochrony środowiska. Zobowiązanie to nałożyliśmy również na wykonawców oraz podwykonawców zadań inwestycyjnych. Wspólnie dokładamy wszelkich starań, żeby dbałość o środowisko charakteryzowała każdy z etapów realizacji inwestycji – od planowania, poprzez budowę, po eksploatację.Staramy się przy tym uwzględniać całą gamę narzędzi ; środki zaradcze związane z zabezpieczeniem przed zanieczyszczeniem gruntu i wód podziemnych, ograniczanie strat w siedliskach i gatunkach, zarządzanie sytuacjami awaryjnymi, minimalizowanie emisji hałasu oraz gospodarowanie odpadami. Realizując inwestycje, dbamy, żeby nasza infrastruktura elektroenergetyczna w jak najmniejszym stopniu wpływała na zmniejszenie różnorodności biologicznej.
Projekty inwestycyjne realizujemy w sposób, który pozwala minimalizować kluczowe zagrożenia dla przyrody i unikać ryzyka utraty różnorodności biologicznej. Zaczynamy już na etapie planowania trasy linii i lokalizacji stacji elektroenergetycznych, lokalizując infrastrukturę w sposób najmniej kolidujący z obszarami cennymi przyrodniczo. W kolejnych fazach realizacji projektów analizom podlegają możliwości techniczne i technologiczne minimalizowania oddziaływań związanych z fazą realizacji i późniejszej eksploatacji obiektów sieciowych.
W przypadku inwestycji, które już zostały zrealizowane, prowadzone są prace polegające na tzw. monitoringu porealizacyjnym. Zadaniem przyrodników jest ocena, czy wdrożone przez nas środki we właściwy sposób spełniają swoje zadanie, a tym samym, czy udało nam się zminimalizować wpływ na środowisko przyrodnicze. W ciągu kilku najbliższych lat będziemy mogli ocenić np. które ze znaczników zastosowanych na przewodach odgromowych sprawdzają się najlepiej, tzn. w największym stopniu zmniejszają liczbę kolizji ptaków z liniami NN.
GRI EU 13 Przykłady kompensacji przyrodniczej
Budowa rozdzielni 400 kV w SE Byczyna
W trakcie budowy rozdzielni 400 kV w SE Byczyna częściowej likwidacji uległ fragment siedliska – zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, tj. siedlisko kosaćca syberyjskiego Iris sibirica, mieczyka dachówkowatego Gladiolus imbricatus, kukułki szerokolistnej Dactylorhiza majalis, a także siedlisko modraszków z rodzaju Phengaris – modraszki nausitousa P. nausithous oraz modraszki telejusa P. telejus.
Na podstawie decyzji RDOŚ w Katowicach przeniesiono chronione gatunki roślin, 643 okazy kosaćca syberyjskiego Iris sibirica, 32 kępy mieczyka dachówkowatego Gladiolus imbricatus oraz 1 okaz kukułki szerokolistnej Dactylorhiza majalis, z terenu stacji na właściwe stanowisko zastępcze (działki poza terenem budowy) w celu zachowania lokalnej populacji we właściwym stanie ochrony. Warunkiem wydania zgody na przeniesienie okazów gatunków chronionych było koszenie łąk, na które zostały przeniesione rośliny, w pierwszym i drugim roku po przeniesieniu oraz nie rzadziej niż raz na 2 lata w kolejnych latach do roku 2024.
Od roku 2016 rozpoczęto koszenie łąk o powierzchni 2,7 ha oraz monitoring siedlisk, na które przeniesiono chronione gatunki oraz siedlisko modraszka. Monitoring oparty jest o wskaźniki przedstawione w poradnikach metodycznych GIOŚ.
Podczas kontroli terenowych w 2016 roku stwierdzono, że mieczyk dachówkowaty, który został przeniesiony na stanowisko zastępcze, obficie zawiązał nasiona, co pozwala przypuszczać, że w najbliższym czasie populacja tego gatunku znacznie się powiększy. Zaobserwowano również obfite kwitnienie krwiściągu lekarskiego – rośliny żywicielskiej modraszka. Kontrole siedlisk w 2017 roku potwierdziły występowanie owocujących okazów mieczyka dachówkowatego i kosaćca syberyjskiego. Na wszystkich płatach łąk objętych monitoringiem stwierdzono występowanie obu gatunków motyli.
Przeprowadzone kontrole entomologiczne potwierdziły, że teren wokół stacji jest cennym siedliskiem modraszka telejusa i nausitousa. Obszary łąkowe, których stan częściowo się pogorszył w trakcie budowy, regenerują się we właściwym kierunku pod względem składu gatunkowego roślin. Zapewnia to właściwy stan siedlisk dla obydwu gatunków modraszków.
Rozbudowa SE Kozienice
W ramach realizacji inwestycji związanej z rozbudową stacji elektroenergetycznej Kozienice w 2014 roku dokonaliśmy usunięcia 2490 szt. drzew oraz 150 m2 krzewów na łącznej powierzchni 2,8 ha.
Zgodnie z decyzją burmistrza gminy Kozienice, zostaliśmy zobowiązani do wykonania kompensacji przyrodniczej poprzez wykonanie nasadzeń drzew i krzewów w liczbie nie mniejszej niż liczba usunięć.
W związku z realizacją powyższych wymagań, w 2015 roku na działkach wskazanych i uzgodnionych z gminą, wykonane zostały nasadzenia mające na celu przywrócenie utraconego drzewostanu. Na terenie gminy Kozienice w ramach prac kompensacyjnych posadzono rozmaite gatunki drzew i krzewów (głóg dwuszyjkowy, sosna pospolita, brzoza brodawkowata, świerk serbski, sosna czarna, sosna wejmutka, klon, lipa drobnolistna, ambrowiec amerykański, tulipanowiec amerykański, miłorząb dwuklapowy, platan, jesion wyniosły, buk pospolity, grab pospolity, jałowiec skalny, żywotnik zachodni, berberys, ostrokrzew oraz pęcherznica kalinolistna). Nasadzenia zostały wykonane w oparciu o rekomendowane gatunki przez właścicieli terenów wskazanych przez gminę oraz uzgodnione z gminą Kozienice. Wykonawca przez okres 3 lat ma za zadanie kontrolować stan nasadzeń. W wyniku kontroli w 2016 i 2017 roku wykonano uzupełnienia sadzonek w miejscach, w których rośliny się nie przyjęły. W 2017 roku dokonano również zmiany niektórych gatunków roślin na bardziej odporne na trudne warunki gruntowe. Na terenie gminy Kozienice występują głównie gleby piaszczyste, ubogie w składniki odżywcze. Dla tego przedsięwzięcia kontrola stanu nasadzeń prowadzona ma być do 2018 roku.
Eksploatacja stacji 220/110 kV Janów
W ramach eksploatacji stacji 220/110 kV Janów konieczne było pozyskanie decyzji zezwalającej na usunięcie z terenu obiektu 33 drzew zagrażających prawidłowej pracy rozdzielni 220 kV. Wydanie zezwolenia zostało uzależnione od wykonania na terenie stacji nasadzeń zastępczych sadzonkami pigwowca japońskiego w liczbie 60 szt. Nasadzenie zastępcze zostało wykonane w 2017 roku. Jeżeli posadzone krzewy zachowają żywotność po upływie okresu 3 lat od posadzenia lub nie zachowają żywotności z przyczyn niezależnych od PSE, należność z tytułu opłaty za usunięcie drzew ulegnie umorzeniu.
Budowa linii 400 kV Miłosna-Siedlce Ujrzanów
Wykonawca w ramach realizacji inwestycji związanej z budową linii 400 kV Miłosna-Siedlce Ujrzanów dokonał wycinki drzew i krzewów na łącznej powierzchni 50 ha. Zgodnie z decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach dla budowy linii przystąpiliśmy do wykonania kompensacji przyrodniczej poprzez wykonanie nasadzeń drzew i krzewów w liczbie powiększonej o 10 proc. sumy dokonanych zniszczeń oraz kontroli stanu nasadzeń przez okres 5 lat. W związku z realizacją powyższych zobowiązań, wykonane zostały nasadzenia na 58,9 ha powierzchni, mające na celu zwrócenie środowisku zniszczonego drzewostanu. Na terenie 10 gmin w ramach prac kompensacyjnych posadzono 350 140 sadzonek niżej wymienionych gatunków: sosna zwyczajna (127, 4 tys. szt.), brzoza brodawkowata (83,51 tys. szt.), świerk pospolity (35,67 tys. szt.), olcha czarna (78,72 tys. szt.), dąb szypułkowy (16,93 tys. szt.), modrzew (5,94 tys. szt.), lipa (0,88 tys. szt.), grab (1,09 tys. szt.). Nasadzenia zostały wykonane w oparciu o rekomendowane gatunki oraz znajdujący się w pobliżu drzewostan, na gruntach o słabej przydatności do produkcji rolnej (91,5 proc. nasadzeń) oraz na gruntach leśnych (8,5 proc. nasadzeń).
W wyniku kontroli nasadzeń w 2015 roku wykonano uzupełnienia w miejsce sadzonek, które nie rokowały bądź nie przyjęły się. Zalesienia zastępcze zostały przeprowadzone na powierzchni 1,38 ha.
W wyniku kontroli przeprowadzonej w 2016 roku wykonano uzupełnienia sadzonek uszkodzonych przez zwierzęta. Zalesień zastępczych dokonano na powierzchni 0,8 ha. Po kontroli w 2017 roku dosadzenia oraz prace pielęgnacyjne zostały wykonane na powierzchni 54,67 ha.
Łączna powierzchnia wykonanych nasadzeń powiększyła się o 18 proc. w stosunku do powierzchni dokonanych zniszczeń.
Efektywność energetyczna
W PSE systematycznie prowadzone są działania mające na celu zwiększenie efektywności użytkowania energii. Obejmują one podnoszenie efektywności energetycznej w głównej działalności operacyjnej i w obszarze utrzymania nieruchomości oraz realizację kampanii mających na celu podnoszenie świadomości ekologicznej naszych pracowników.
W 2017 roku w zamiejscowych komórkach organizacyjnych (ZKO) oraz w siedzibie naszej spółki w Konstancinie-Jeziornie przeprowadzono działania na potrzeby audytu energetycznego zgodnie z przepisami ustawy o efektywności energetycznej z 20 maja 2016 r. Audyt przeprowadziła firma zewnętrzna, a jego wynikiem było m.in. wskazanie działań modernizacyjnych oraz nakreślenie pozostałych działań służących podnoszeniu efektywności energetycznej. Niektóre z zaleceń audytu są realizowane na bieżąco. Inne są na etapie planowania.
GRI 302-1 Całkowite zużycie energii w organizacji * siedziba (Konstancin-Jeziorna) | Jednostka | Wartość ** | |
---|---|---|---|
2017 | 2016 | ||
Energia elektryczna | GJ | 22 428 | 24 658 |
Gaz ziemny | GJ | 8 300 | 8 447 |
Suma | 30 728 | 33 105 |
* Dane ze sprawozdania ze zużycia energii elektrycznej w PSE